‘Leven alleen en vrij als een boom en ook broederlijk als een bos.’
Bovenstaand citaat is afkomstig van de Turkse dichter Nazim Hikmet waaraan het oratorium is gewijd. Hij drukte daarmee zowel de individualiteit van de mens uit, als ook het besef dat we allen één zijn op een hoger niveau. Het monumentaal werk van componist en pianist Fazil Fay, ervaar ik als een geweldige ode aan en een schreeuw naar vrijheid en vrede.
Nazim Hikmet
De dichter heeft jarenlang gevangen gezeten, en wel het grootste deel van zijn leven. Aansluitend moest hij in Rusland in asiel leven. Ook de componist werd voor zijn onwelgevallige uitlatingen tot gevangenisstraf veroordeeld, maar werd later in hoger beroep vrijgesproken.
In 1930 voelde Nazim al dat er een eind ging komen aan de overheersing door de duistere krachten op aarde en schreef: “We zullen mooie dagen zien, kinderen, zonnige dagen, we zullen met onze boten over de blauwe zeeën varen, kinderen, naar de heldere blauwe wateren.”
Ofschoon Fazil zichzelf eens als atheïst bestempelde, waarschijnlijk uit protest vanwege de strakke visie van geloof uit zijn omgeving, komt hij bij mij over als een gevoelig en spiritueel mens. Veel van zijn klanken schijnen rechtstreeks uit zijn ziel te vloeien. Hij beschouwt zich dan ook als een dromer, want dankzij dat aspect heeft hij dit oratorium toch bij elkaar weten te dromen en aansluitend in zijn huidige vorm kunnen uitwerken.
Als pianist vertolkte Fazil, naast zijn eigen melodieuze en atonale composities, waaronder Jazz. ook de grote meesters, van Mozart, zijn grote liefde, tot Bartok en Stravinsky.
Zijn atonale muziek ligt minder in mijn gehoor, maar zijn oratorium beschouw ik zeker als een meesterwerk.
Het bestaat uit zestien delen:
I In Jeugd
1. Drie cipressen
2. Leerlingen van de Honger
3. Zoals Kerem
II In de gevangenis
4. Een kniediepe sneeuwnacht
5. Vandaag is het zondag
6. Sinds ik erin viel
7. Ligt in het kasteel van Bursa
III Op Man
8. Na vrijlating uit de gevangenis
9. Dochter
10. Hiroshima
11. Waar we vandaan komen en waar we naartoe gaan
IV Op het vaderland:
12. Verrader
13. Sehitler
14. Uitnodiging
15. Mijn geboortestad
V Finale
16. Wetgevend
Nederlandse of Turkse ondertitels in te stellen
Dit live concert vond plaats in 2016 in de Volkswagen Arena te Istanbul, dat 5.800 plaatsen biedt en tot de nok gevuld was.
Fazıl Say ~ Oratorium van Nâzım
Verdere informatie:
Zijn website (Engels)
https://nl.wikipedia.org/wiki/Faz%C4%B1l_Say
Meer van Elias
Elias Coaching & Healing 